به نام پروردگار یکتای بی‌همتا

بیانیه پایانی پانزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران

(دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ۶ و ۷ آبان ۱۳۹۹)

اکنون که به فضل و عنایت خداوند سبحان پس از اعلام آمادگی و همت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و موافقت انجمن آبخیزداری ایران با همکاری معاونت آبخیزداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، پانزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران با محوریت آبخیزداری و امنیت ملی در تاریخ ۶ و ۷ آبان ۱۳۹۹ در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت نیمه‌ حضوری با رعایت دستورالعمل­ های بهداشتی در شرایط ویژه کشور از نظر همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ برگزار گردید، ضمن تقدیر از تلاش‌های انجام شده، سرفصلی از خواسته‌ های شرکت کنندگان و برگزارکنندگان آبخیزداری کشور به شرح زیر مورد تاکید قرار گرفت:

۱- تهدید امنیت ملی در آینده نه چندان دور در صورت تداوم روند تغییر کاربری و توسعه بی‌رویه و بی­پروایانه در سالیان اخیر منجر ­به افزایش شدت و فراوانی پیامدهایی نظیر سیل، ریزگرد، فرسایش تشدیدی، فرونشست، مهاجرت و نیز کاهش تولید ناخالص ملّی به عنوان یک هشدار جدی.

۲- لزوم آسیب‌شناسی برنامه‌های پیشین توسعه کشور از طریق مشارکت تمامی گروه ها در بخش‌های مختلف و تمرکز  بر برنامه‌های آبخیزداری و آبخوان‌ داری در برنامه‌های توسعه آتی  به منظور حفظ و ارتقاء امنیت ملی.

۳- مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز به عنوان تنها راه حکم‌رانی و مدیریت مخاطرات طبیعی منتج از تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن در سطح بین‌المللی، ملی و منطقه‌ای و ضرورت اهتمام تمام مراکز اجرایی کشور در کلیه سطوح.

۴- تهیه و تدوین و تصویب ” قانون مدیریت جامع حوزه­ های آبخیز کشور” توسط مجلس شورای اسلامی در جهت بهره­ برداری پایدار از منابع سرزمین با رویکرد بوم­سازگان محور و ارتقای هماهنگی بین بخشی و مشارکت مؤثر تمامی گروداران در کشور.

۵- بازنگری و تجدید نظر رویکرد­های بهره­برداری از منابع آب سرشاخه­های آبخیز­های دامنه شمالی البرز و توقف رویکرد­های سازه­ای ذخیره­ای و انتقال آب و تاکید بر الگوی مدیریت جامع و سازگار منابع آب و خاک حوزه ­های آبخیز.

۶- تاکید بر مدیریت سیل از منشاء در سطح حوزه­های آبخیز بالادست، با اجرای اقدامات پیشگیرانه آبخیزداری و آبخوانداری و هدایت منابع از رویکرد جبران خسارات سیل به سرمایه ­گذاری در حوزه پیشگیری و افزایش تاب­آوری، با اولویت حوزه­ های آبخیز با پتانسیل بالای تولید سیل مشرف به کانون­ های جمعیت شهری و روستایی کشور.

۷- ضرورت تقویت و ارتقای جایگاه ساختار مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری در کشور متناسب با گستره فعالیت­ها و اهمیت آن در شرایط ناپایدار کنونی به ­منظور حفظ و پایداری عرصه­ های منابع طبیعی و حوزه ­های آبخیز کشور.

۸- تاکید بر ضرورت توسعه آبخوانداری در جهت حفظ و پایداری منابع آب با تقویت ذخیره “آب ­سبز” در خاک و ” آب آبی” در آبخوان چاه ­ها، چشمه­ ها و قنوات، به منظور جلوگیری از تشدید پدیده غیرقابل جبران فرونشست زمین، پایداری سکونت­گاه­ های روستایی و استمرار تولید کشاورزی در کشور.

۹- همگرایی و هم­افزایی کانون­های متعدد و پراکنده تصمیم­گیری در خصوص بهره­برداری از سرزمین اعم از شورا­های عالی در بخش­های مختلف مرتبط و احیاء و تشکیل شورای عالی آبخیزداری در کشور در جهت حذف بخشی­نگری و نگاه انتزاعی به منابع پایه آب، خاک، اراضی، پوشش گیاهی، منابع انسانی و نظایر آن و هماهنگی در بهره­ برداری از منابع سرزمین متناسب با استعداد آن بر اساس اصول آمایش سرزمین در قالب واحد­های برنامه ­ریزی حوزه­ های آبخیز کشور.

۱۰- ارتقاء و بهنگام ­سازی ضوابط و استاندارد­های فنی آبخیزداری و آبخوانداری در کشور متناسب با تغییرات اقلیمی، شرایط روز کشور و تشدید مخاطرات سیل و فرونشست زمین.

۱۱- لزوم ارتقا و یکسان­سازی مدل الگویی مدیریت جامع حوزه­های آبخیز کشور (سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری) با همکاری موثر طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزه­های آبخیز و انجمن آبخیزداری برای پیاده ­سازی  در آبخیز­های نمونه .

۱۲- تاکید بر حمایت­های مالی و معنوی از طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزه­های آبخیز و استفاده از ظرفیت­ های تخصصی آن در تحقق اهداف حکمرانی و مدیریت مخاطرات طبیعی.